UMF Afturelding 100 ára í dag – til hamingju!

Áðan var ég viðstaddur dálítið skemmtilegan atburð. Kannski var hann merkur. Mér finnst það nú en það er eins með hann eins og svo margt annað að það kemur ekki í ljós fyrr en nokkuð líður frá hversu mjög merkur hann var.

Ég var viðstaddur afhjúpun minningarskjaldar um stofnun Ungmennafélagsins Aftureldingar sem á eitthundrað ára afmæli í dag. Einnar aldar afmæli. Þennan dag, 11. apríl 1909 var UMFA stofnað í Lestrarfélagssalnum að Lágafelli, eftir páskamessu séra Magnúsar Þorsteinssonar í kirkjunni á Lágafelli því fyrir hundrað árum bar 11. apríl upp á páskadag.

Minningarskjöldurinn stendur milli þess sem nú er bílastæði kirkjunnar að Lágafelli og yngsta hluta kirkjugarðsins þar. Mjög nálægt þar sem hús Lestrarfélags Lágafellssóknar stóð og varð austasti hluti gamla Lágafellsshússins. Það hús var síðar -- líklega á sjöunda áratugnum, ef ég man rétt -- flutt niður í Hlíðartúnshverfi. Það var rétt á mörkum að kumbaldi þessi þyldi þann flutning sem þó telst varla langur, og um tíma voru áhöld um hvort tjaslað yrði upp á hann eða ekki. Niðurstaðan varð þó sú að steyptur var grunnur undir húsið nyrst í því sem nú er iðnaðarhverfi á þessum slóðum, ræfillinn af því fluttur þangað og það endurbyggt þar að verulegu leyti. Ekki síst þessi hluti sem nú er nyrsti hlutinn en var austasti meðan það stóð á hlaðinu á Lágafelli, sm var gjörsamlega endurbyggður og hækkaður til jafns við aðra hluta hússins, en hafði áður verið líkt og skúrbygging við gafl þess. Um leið var húsinu skipt upp í nokkrar íbúðir sem voru fyrst leigðar út hver fyrir sig en síðar held ég að þær hafi verið seldar hver fyrir sig. Upprunalega fékk húsið stöðuleyfi til 10 ára minnir mig en það leyfi hefur síðan verið framlengt til skamms tíma hvert sinn og spurning nú hver staðarsómi er að húsinu þar sem það er og í því ásigkomulagi sem það er.

Allt um það: Meðan húsið stóð á Lágafelli, fyrir hundrað árum í dag, var UMF Afturelding stofnað í því. Og margir fundir og samkomur félagsins haldnar í því eftir sem hægt var næstu árin. Einhver skaut því að mér þarna á Lágafellshlaðinu í morgun að Afturelding væri elsta samfellt starfandi ungmennafélag landsins núna. Ég sel það hér á sama verði, þykir raunar afar trúlegt.

Hvað er ég að skipta mér af þessu? Ekki var ég á stofnfundinum þarna fyrir hundrað árum -- get þess hér af því ég var um það spurður í morgun. En þar voru sex móðursystkini mín og móðir mín gekk í það skömmu síðar. Og þau systkinin skiptust raunar á um formennsku þar allnokkur næstu árin. Sjálfur var ég aldrei verulega virkur í þessu félagi þegar ég fór að hafa aldur til, tók þó nokkurn þátt í leikstarfsemi þess sem var með nokkrum blóma á sjötta áratug síðustu aldar. Var einnig þátttakandi í nokkrum skemmtiferðum þess um landið og átti þátt í að skipuleggja fáeinar þeirra. Einu sinni mun ég hafa hlaupið 3000 metra fyrir félagið, og það á blankiskóm, en það kom bara til af því að það voru ekki aðrir tiltækir í þeirri keppni við UMF Dreng í Kjós. (Ég varð ekki síðastur!) En ég hef hvorki sparkað í bolta né fleygt bolta fyrir Aftureldingu, hef enda lítið dálæti á boltum.

Læt hér fylgja myndir af minningarskildinum sem afhjúpaður var í morgun, gjöf Mosfellsbæjar til óskabarnsins Aftureldingar á aldarafmælinu. Það var bæjarstjórinn okkar, Haraldur Sverrisson, sem afhenti gjöfina og forseti bæjarstjórnar, Karl Tómasson (langafabarn séra Magnúsar sem söng páskamessuna fyrir 100 árum) afhjúpaði stöpulinn ásamt núverandi formanni þess, Jóni Pálssyni.

Líka af Lágafellshúsinu eins og það stóð fyrir 63 árum og eins og það stendur nú í dag.

 

 

 

 

 

 

 

 

Gamla Lágafellhúsið er lengst til vinstri á gömlu myndinni. Á myndinni til hliðar sér á þakinu hvar það er ljósast þar sem það var gjörsamlega endurbyggt við flutninginn. Þá var líka bíslagið sett á það. Meðan það var á Lágafelli var aðalinngangur þar á hlið þess, en líka útidyr þar sem vinstri glugginn á neðri hæð gaflsins er nú.

Meðal annarra orð: Á einhver góða mynd af húsinu meðan það stóð enn á Lágafelli?

Athugasemdir

[Hlynur Þór Magnússon (IP-tala skráð) 11.4.2009 kl. 21:51]

Hlýjar kveðjur heim í gömlu Mosfellssveitina mína!

[Helga R. Einarsdóttir, 11.4.2009 kl. 22:52]

Ég man eftir húsinu á Lágafelli - samt er ég nú ekki svo gömul.

En hverjir voru í stjórninni sem skrifaði bréfið til framtíðarinnar?

Ég heyrði af því í fréttunum.kv.

[Hulda Bergrós Stefánsdóttir, 11.4.2009 kl. 23:39]

til hamingju með 100 Aftureldingarár, gleðilega páska

[Sigurður Hreiðar, 12.4.2009 kl. 11:31]

Þakka fyrir innlit og kveðjur -- tek við þeim fyrir hönd Aftureldingar þó langt sé liðið síðan ég var þar á skrá.

Þó nú væri, Helga Ragnheiður, að þú myndir eftir húsinu. Það var þó ekki tekið til flutnings fyrr en -- hvað? 1967 eða 1967, held ég. Þeir sem undirrituðu bréfið góða -- ég sá það aðeins á ská í gær og það voru fimm nöfn undir. Fjögur þeirra man ég: Guðjón Hjartarson (á Álafossi), Reyni á Álafossi (man ekki hvers son), Dísa í Ullarnesi (Arndís Jakobsdóttir, móðursystir Huldu Bergrósar) og Tómas Sturlaugsson, þá kennari síðar skólastjóri hér í sveit.  Kannski dettur fimmta nafnið inn í hausinn á mér síðar í dag.

Gleðilega páska öll saman. Já, Hulda Bergrós, við stóðum þarna saman á hlaðinu á Lágafelli í gær, ég og hún móðir þín, gömul skólasystkini og ævilangir kunningjar að kalla. Rifjuðum aðeins upp gamla daga og reyndum að spá í hver væri hver af þessu ókunnuga unga og miðaldra fólki sem þarna var saman komið. Mamma þín hafði vinninginn.

[Karl Tómasson, 12.4.2009 kl. 19:34]

Gleðilega páska kæri Sigurður Hreiðar og allt þitt fólk.

Það er alltaf jafn gaman að lesa þín skrif, svo fagleg, vönduð og fróðleg.

Þetta var góður dagur, það eru orð að sönnu hjá þér.

Bestu kveðjur frá Kalla Tomm

[Hulda Bergrós Stefánsdóttir, 15.4.2009 kl. 22:08]

þetta var sætt hjá þér