Skortsala = að selja með tapi

Þó flestar athugasemdir við síðasta blogg mitt væru út um víðan völl og flest annað en það sem málið snerist um kom þó það af viti út úr því, að ég hygg, að orðið „skortsala“ á ekki við um sölu á skorti eins og það þó bendir til, heldur er það notað um það fyrirbæri þegar eitthvað er selt undir eðlilegu verði, með öðrum orðum með tapi. Þess vegna mætti alveg eins kalla það tapsölu sem þrátt fyrir að vera vitlaust myndað orð væri þó nær því að segja hvað það meinar. Eðlilegast væri einfaldlega að tala um það eins og það er: að selja með tapi.Eftir stendur óhaggað: orðið skortsala er orðskrípi og fáránlegt að nú skuli hver éta það upp eftir öðrum. Það sýnir töluverðan skort á eðlilegum málskilningi.

Athugasemdir

[Vilhjálmur Þorsteinsson, 22.9.2008 kl. 18:26]

Rangt, skortsala er notað um það að fá bréf að láni og selja þau frá sér, í von um að verð þeirra lækki og þá verði unnt að kaupa þau aftur á lægra verði og skila upphaflegum eiganda.  Ef skortsalan tekst eins og til er ætlast þá er hagnaður af henni.  En ef bréfin hækka í verði tapar skortsalinn.

Gætu ekki rök bloggarans um orðið "skortsala" alveg eins átt við t.d. "útsala" eða "forsala" eða "nauðungarsala"?  Þar er ekki verið að selja út eða for eða nauðung, en orðin eru samt prýðilega gegnsæ.  Það sama á við um orðið "skortsala".

[Helga Guðrún Eiríksdóttir, 22.9.2008 kl. 19:00]

Nú finnst mér vera farið að vanta orðið "skynsemisskortsala" - en þá þarf víst að þurfa að finnast kaupandi...

[Yngvi Högnason, 22.9.2008 kl. 19:32]

Þetta er ekki í fyrsta sinn sem að svona ambögur (skortsala,skutbíll og fl.) rata í fjölmiðla og eru étin upp af af fólki vegna skorts á málskilningi. Fer það mikið í taugarnar á mér,sem og þér,Sigurður. Íslenskt mál var hugðarefni í mínum föðurhúsum og man ég eftir orðsmíði þar þó ég muni ekki eftir því þegar faðir minn breytti þrýstiloftsflugvél í þotu. Og eitthvað held ég að hann hafi líka haft með þyrluna að gera. Og er ég nokkuð viss um að "orðið" skortsala hefði orðið honum tilefni til að gera betur. Mættu þeir sem að mæla einhverju bót, athuga, að ekki verður orðskrípi gáfulegra við mikla útbreiðslu á netinu.

[Þorsteinn Briem, 22.9.2008 kl. 19:37]

Sigurður Hreiðar og Yngvi. Það verður gaman að sjá ykkur breyta íslenskunni en ekki byrjar það nú beint vel hjá ykkur.

Ég held áfram að skemmta mér vel.

[Yngvi Högnason, 22.9.2008 kl. 20:36]

Ekki er ég að reyna breytingar á málinu en á ekki annan kost en sætta mig við afbökun á málinu,því við ofurefli er að etja. Þarf ekki annað en opna blað eða kveikja á útvarpi til þess að átta sig á því. Annars er afbökun á íslensku ekki nýtilkomin. Sjá:http://is.wikipedia.org/wiki/Briem

[Sigurður Hreiðar, 22.9.2008 kl. 20:43]

Þakka þér fyrir stuðninginn, Yngvi. Ekki spillir að vita hverra manna þú ert. Við faðir þinn vorum samstarfsmenn um skeið og vinir alla tíð síðan meðan báðir lifðu sem því miður var of stutt -- af honum lærði ég mikið um íslenskt mál og bersýnilegt að fleiri hefði þolað að komast í þann skóla.

[Sigurður Hreiðar, 22.9.2008 kl. 20:47]

Vilhjálmur -- hvernig getur þetta orðskrípi skortsala átt við um fasteignir og annað slíkt ef það er aðeins notað um hlutabréf?

[Þorsteinn Briem, 22.9.2008 kl. 21:17]

Þið eruð óttalegir kjánar, strákar mínir, en það er gaman að vitleysunni í ykkur.

Gísli heitinn Jónsson, menntaskólakennari á Akureyri, var hins vegar enginn kjáni og "skutbíll" er mjög gott orð hjá honum, enda er það mjög mikið notað af þjóðinni. Og fáum dytti í hug að nota orðið "skápbíll" í staðinn fyrir "skutbíll".

Ættarnafnið Briem er að sjálfsögðu ekki afbökun á Brjánslækur, heldur dregið af því bæjarheiti á Barðaströnd. Brjánn var skrifað hér Briann og er sama nafn og Brian í ensku. Og O'Brian er algengt ættarnafn á Írlandi, staf(a)karlarnir mínir.

[Vilhjálmur Þorsteinsson, 22.9.2008 kl. 23:15]

Mér þætti gaman að sjá skortsala á fasteignamarkaði - hann fengi þá lánaðar fasteignir og seldi þær án þess að eiga þær!

Ég held að orðið sé einungis notað um verðbréfaviðskipti, skortsala á áþreifanlegum eignum er yfirleitt kallað þjófnaður eða nytjastuldur.  En á verðbréfamarkaði er skortsala viðurkennd og getur verið gagnleg til að tempra verðbólur.

Orðin skortstaða og gnóttstaða hafa fengið nokkra útbreiðslu sem þýðingar á ensku hugtökunum "short position" og "long position", til dæmis "ég tók gnóttstöðu í löngum verðtryggðum bréfum á móti skortstöðu í stuttum óverðtryggðum".

[Helga Guðrún Eiríksdóttir, 23.9.2008 kl. 07:21]

Það er sama hvernig þið hnoðist með þetta, ég er sammála Sigurði og Yngva; þetta orð er vont. Ljótt líka.

[Ben.Ax. (Benedikt Jóhannes Axelsson), 23.9.2008 kl. 14:58]

Það er eins með þetta hugtak og mörg önnur að það er ágætt ef maður skilur það. Sumt þarf ég ekki að skilja og þetta er eitt af því. En hvað um haframjöl, hrísmjöl og barnamjöl. Úr hverju eru þessar mjöltegundir unnar?

[Ben.Ax. (Benedikt Jóhannes Axelsson), 23.9.2008 kl. 15:08]

Ég var ekki búinn að lesa fyrra bloggið þitt um skortsöluna og fellur því barnamjölsbrandarinn um sjálfan sig. En ég fagna öllum sem áhuga hafa á íslenskri tungu og einu sinni varð ég svo frægur að búa til nýyrði sem enginn notar. Það er orðið kokdillir.

[Haukur (IP-tala skráð) 23.9.2008 kl. 17:03]

Skortsala snýst um að selja eitthvað sem maður á ekki. Og það sem maður á ekki, skortir mann, a.m.k. þegar kemur að skuldadögum þess sem selt er. Yfirleitt er eingöngu hægt að skortselja einsleitar vörur, t.d. olíu og hlutbréf, en ekki hús, enda er ekkert hús alveg eins.

Skortsala hefur því ekkert með það að gera að selja eitthvað með tapi, enda sjálfsagt tilgangur velflestra skortsölusamninga að hafa eitthvað upp úr krafsinu.

Þegar "snillingarnir" voru að búa þetta orð til, er líklegt að þeir hafi viljað búa til betri tengingu við enskuna, en þar er talað um að selja "short". Short og skort rímar nefnilega sæmilega.

[Sigurður Hreiðar, 23.9.2008 kl. 18:07]

Velkomin í heimsókn í bloggið mitt, Ben Ax. En Haukur og þið hinir, sem ekki viljið láta vera hægt að skortselja fasteignir -- um það hafa þó verið blaðafréttir með og móti. Sjálfur hef ég ekki vit á þessu -- skortir skilning, nefnilega. Og er engu bættari með hljóðlíkingu short og skort.

[Sigurður Hreiðar, 23.9.2008 kl. 19:21]

Vegna þeirra athugasemda hér að ofan sem segja að ekki sé hægt að „skortselja“ fasteignir, hefur mér verið bent á eftirfarandi skilgreiningu af netinu:

short sale (of house) A sale of a house in which the proceeds fall short of what the owner still owes on the mortgage.   Many lenders will agree to accept the proceeds of a short sale and forgive the rest of what is owed on the mortgage when the owner cannot make the mortgage payments. By accepting a short sale, the lender can avoid a lengthy and costly foreclosure, and the owner is able to pay off the loan for less than what he owes. See also deed in lieu (of foreclosure).

[Sigurður Hreiðar, 23.9.2008 kl. 23:11]

Satt að segja orðinn hálfleiður á þessu, en ef skortsala á sumu er eitthvað annað en skortsala í öðru er það bara til staðfestingar á því hversu ónýtt þetta orðskrípi er.

[Þorsteinn Briem, 24.9.2008 kl. 00:52]

Það er áreiðanlega hægt að setja saman lista yfir mörg þúsund íslensk orð sem Sigurður Hreiðar væri ekki sáttur við og myndi kalla orðskrípi. En fyrst þyrfti að útskýra fyrir honum merkingu flestra þeirra í löngu máli og það er alveg á hreinu að hann myndi aldrei breyta upphaflegri skoðun sinni á orðunum.

Ballið er bara rétt að byrja. Sannið þið til!

[Yngvi Högnason, 24.9.2008 kl. 10:39]

Ég held að ballið sé búið. Það nennir enginn svona þvargi. Þeir sem að hafa andmælt, hafa margir komið með skýringar á því yfir hvað orðið er notað.Það held ég að Sigurður hafi vitað eins og hann vissi að orðið er ekki gott, þó notað sé.Orð eru ekki góð þegar að þarf að hnýta í þau setninguna, ”þú veist hvað ég meina”. Ekki fremur en ef ég hnoðaði þessum orðum í fimm línur og kallaði limru.

[Þorsteinn Briem, 24.9.2008 kl. 13:03]

Yngvi. Hann Sigurður Hreiðar hefur sem sagt fundið sætustu stelpuna á ballinu og farið með henni heim. Og þar sem þú veist greinilega allt um málið vitum við hver það er.